El tendon yaralanmaları, elin hareketini sağlayan lifli dokuların zedelenmesi veya kopmasıdır. El tendon yaralanmaları genellikle kesici aletlerle çalışırken, trafik kazalarında veya spor aktivitelerinde meydana gelir.
Elde bükücü tendon, fleksör tendon olarak da bilinen, ön kol kaslarını parmaklardaki kemiklere ve elin avuç içi tarafındaki başparmağı bağlayan güçlü, bağ dokusu yapılarıdır. Bu tendonlar, elin hareket kabiliyetini sağlarlar. Parmakları bükerek bir çay bardağı tutmak, gömleğin düğmesini iliklemek, kavanoz açmak gibi günlük aktiviteler fleksör tendonlar sayesinde gerçekleşir.
Fleksör tendonlar, elin avuç içi tarafında oluşan delici-kesici cisim yaralanmaları sonucu hasar görebilirler. Cam kırığı, bıçak, makas gibi keskin nesnelerle elin kesilmesi fleksör tendonların kopmasına veya yırtılmasına neden olabilir. Ayrıca spor aktiviteleri veya artrit gibi eklem iltihabı hastalıkları da fleksör tendon yaralanmalarına yol açabilir. Artrit kaynaklı kemik çıkıntıları veya iltihaplı eklem sıvısı fleksör tendonları zayıflatabilir ve zamanla yıpratabilir.
Fleksör tendon yaralanması olan kişilerde ağrı, şişme, hassasiyet ve parmağı bükememe gibi belirtiler görülür. Elin kesildiği durumlarda cilt kesisi ile birlikte fleksör tendonların da kesilmiş olması mümkündür. Bu nedenle elin kesildiği yerdeki parmakların hareket ettirilmesi ve doktor tarafından kontrol edilmesi gerekir. Fleksör tendon yaralanmalarının teşhisinde fizik muayene ve röntgen gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Fleksör tendon yaralanmalarının tedavisi cerrahi müdahale gerektirir. Kesik veya yırtılmış tendonlar kendiliğinden iyileşmez ve bir an önce ameliyat edilmelidir. Ameliyatta kesilmiş tendon uçları bulunarak dikilir. Ameliyat sonrasında dikilen yapıların zarar görmemesi için 3-4 hafta boyunca atelleme yapılır ve fizik tedavi uygulanır.
Fleksör tendon yaralanmalarının tedavisi, yaralanmanın şiddetine, yerine ve zamanına göre değişir. Genel olarak, fleksör tendonun tamamen kopması durumunda cerrahi onarım gerekir. Cerrahi onarım, mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. Çünkü zaman geçtikçe tendon uçları birbirinden uzaklaşır ve iyileşme şansı azalır. Cerrahi onarım sırasında, tendon uçları mikrocerrahi tekniklerle birbirine dikilir. Ayrıca sinir ve damar hasarı varsa onlar da onarılır.
El tendon ameliyatı sonrasında doktorunuzun uygun gördüğü en kısa sürede fizyoterapistle beraber el rehabilitasyonu programına başlanması gerekir. Aksi taktirde tendonların iyileşmesi sürecinde tendonlarda ve çevre dokularda yapışıklık olur. Bu durum el ve parmakların hareketlerinin kısıtı kalmasına ve parmak eklemlerinin kireçlenmesine neden olabilir. Fleksör tendon ameliyatı sonrası fizik tedavi, tendonun iyileşmesini ve parmakların eski hareketliliğini kazanmasını hedefler. Fizik tedavi süreci, ameliyatın türüne, yaralanmanın şiddetine ve hastanın durumuna göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak, fizik tedavi aşağıdaki aşamalardan oluşur:
El yaralanmaları sonrası rehabilitasyon süreci yaralanmanın tipine, etkilenen yapılara göre değişiklik gösterir. Dokuların iyileşme mekanizmaları ve süreleri göz önünde bulundurularak kademeli şekilde el rehabilitasyonu programı ilerletilir. Tendon yaralanmalarına ek olarak önkol ve ele giden damar ve sinirlerde hasar varsa bu durumda iyileşme süreci uzun olabilir. Bu süreçte sabırlı olunmalı ve doktorunuz ile fizyoterapistinizin tavsiye ve görüşlerine dikkatlice uymalısınız.
Kişinin mevcut durumuna ve dokunun iyileşme sürecine göre haftada 3-4 gün olacak şekilde terapi programı planlanır.
El rehabilitasyonunun tecrübeli ve profesyonel ellerde yapılması çok önemlidir. Zira tendonlara fazla yük ve gerilim binmesi tekrar tendonların kopmasına ve ikinci bir cerrahiye sebep olabilir.
Mersin el rehabilitasyonu ve mersin el fizyoterapist hakkında detaylı bilgi almak için iletişime geçebilirsiniz.