Omuz sıkışma sendromu, omuz eklemindeki tendonların ve yumuşak dokuların (rotator manşet) sıkışması veya sıkıştırılması sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Bu sıkışma, omuz hareketlerinin kısıtlanmasına, ağrıya ve zamanla hasara neden olabilir. Omuz sıkışma sendromu, omuz ağrısı nedenleri arasında en sık görülenlerden biridir.
Omuz sıkışma sendromu, subakromiyal sıkışma sendromu ya da impingement sendromu olarak da bilinir.
Omuz sıkışma sendromunun en yaygın nedeni, omuz ekleminin aşırı kullanılmasıdır. Özellikle omuzu yukarıya kaldırmak, yanlara açmak veya arkaya doğru itmek gibi hareketleri tekrarlayan kişilerde risk artmaktadır. Bu hareketler, omuz eklemindeki boşluğun daralmasına ve rotator manşetin akromion adı verilen kemik çıkıntısı ile sürtünmesine neden olabilir. Bu sürtünme, rotator manşetin iltihaplanmasına, şişmesine ve yıpranmasına yol açabilir.
Omuz sıkışma sendromunun diğer risk faktörleri arasında yaşlanma, yaralanma, genetik yatkınlık ve bazı meslekler sayılabilir. Yaşlanma ile birlikte omuz eklemindeki kıkırdak dokusu azalır, tendonlar zayıflar ve kemik yapısı değişir. Bu da omuz eklemindeki boşluğun daha da daralmasına ve rotator manşetin daha kolay sıkışmasına neden olabilir. Yaralanma sonucunda da omuz eklemindeki yapılar hasar görebilir ve iltihaplanabilir.
Genetik olarak akromionun şekli farklı olan kişilerde de omuz sıkışma sendromu daha sık görülebilir. Bazı meslekler ise omuzu aşırı yükleyen veya tekrarlayan hareketleri gerektirebilir. Örneğin, boyacılar, marangozlar, sporcular, kuaförler gibi meslek gruplarında omuz sıkışma sendromu daha yaygındır.
Omuz sıkışma sendromu tedavisi genellikle konservatif yöntemlerle başlar ve fizik tedavi, manuel terapi, egzersizler, ağrı kesiciler, anti-enflamatuar ilaçlar ve omuzun dinlendirilmesi gibi yaklaşımları içerebilir. Fizik tedavi ve egzersizler, omuz ekleminin hareketliliğini artırmak, kasları güçlendirmek ve ağrıyı azaltmak için önemlidir. Ağrı kesiciler ve anti-enflamatuar ilaçlar ise ağrı ve iltihabı kontrol etmeye yardımcı olabilir. Omuzun dinlendirilmesi ise sıkışmanın azalmasına ve iyileşmenin hızlanmasına katkıda bulunabilir.
Fizyoterapi ve manuel terapi teknikleri ile omuz eklemindeki boşluğun ve omuz hareketlerinin rahatlaması sağlanır. Ödem ve ağrının azaltılması, omuz çevre kaslarının güçlendirilmesi sağlanır. Ek olarak kinesotape bantlama, kuru iğneleme, soğuk uygulama gibi yöntemler de ağrının azaltılmasında yardımcı olabilir.
Şiddetli durumlarda veya konservatif tedaviye yanıt alınamayan durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedavi, omuz eklemindeki boşluğu artırmak ve rotator manşetin sıkışmasını önlemek için akromionun bir kısmının çıkartılmasını (akromioplasti) veya rotator manşetin yırtılması varsa onarılmasını içerebilir. Cerrahi tedavi sonrasında da fizik tedavi ve egzersizler devam etmelidir.
Omuz sıkışma sendromunun önlenmesi veya tedavisi için doğru vücut mekaniği ve omuz kaslarının güçlendirilmesi önemlidir. Ayrıca, tekrarlayan hareketlerden veya aşırı yüklenmeden kaçınmak da riski azaltabilir. Omuz sıkışma sendromu şüphesi olan kişilerin bir uzmana başvurması ve uygun tedaviyi alması gerekir.
Omuz sıkışma sendromu tanısı, fizik muayene ve görüntüleme testleri (röntgen, manyetik rezonans görüntüleme -MRG- veya ultrason) ile konulabilir. Fizik muayenede doktorunuz omuzunuzun hareket açıklığını, gücünü, hassasiyetini ve şişliğini değerlendirecektir. Görüntüleme testleri ise omuz eklemindeki yapıların durumunu, rotator manşetin yırtılması veya kireçlenmesi gibi ek sorunları göstermeye yardımcı olacaktır.
Omuz sıkışma sendromunda ilk etapta istirahat ve ödemin azaltılması gereklidir. Sonrasında mutlaka fizyoterapi, manuel terapi ve egzersiz uygulamaları ile desteklemek gerekir.
Omuz sıkışması tedavi edilmezse hareketler esnasında sürtünmeye devam eden tendonlar zamanla aşınır ve küçük yırtıklar oluşmaya başlar. Tendonların zamanla yırtılması durumuna omuz kas yırtığı ya da rotator cuff yırtığı denir.